6.
33 variaties over een Weens volksliedje
(1967)

Play

Niël werkte vanaf 1966 aan deze compositie voor symfonieorkest; de eerste uitvoering vond plaats in april 1967 door het LSO onder leiding van André Rieu sr. (inderdaad: de vader van…). Het muzikaal thema is het overbekende liedje uit Wenen: Brüderlein fein.
Oorspronkelijk gecomponeerd door Joseph Drechsler, compositieleraar van o.a. Johann Strauss jr., werd het buitengewoon populair als een van de melodieën in het volkstheaterstuk Der Bauer als Millionär van Joseph Raimund. Wereldwijd kent men het als het slotlied van het jaarlijkse Weense Debutantenbal. In 1961 werd het theaterstuk nog verfilmd.
(Tip: zoek de melodie op internet, b.v. in een bewerking voor de Wiener Sängerknaben!).
In het Limburgs Dagblad zegt Niël: “In de 33 Variaties heb ik de mogelijkheden en onmogelijkheden om een concreet en traditioneel zeven-tonig diatonisch gegeven te vervatten en te vertalen in de hedendaagse abstracte twaalftoons-mogelijkheden willen verduidelijken.” Bij een latere uitvoering gaf hij als toelichting: “Wat gebeurt er nu bij het componeren en ook bij het beluisteren van en muzikale vorm? Niets meer of minder dan dit: een inval, een flits, een ogenblik, een moment wordt dan in de praktijk – d.w.z. in de tijd – werkelijkheid, wordt gedurende de hele compositie voelbaar gemaakt. Men ondergaat de intensiteit van een moment, uitgerekt tot een kortere of langere tijdsduur. In het moment zit ongrijpbare eeuwigheidswaarde, die zich nu in de(ze?) tijd gaat uitspreken… Zo wil het de muzikale traditie.” Variaties zijn voor Niël concrete uitwerkingen van een in principe ongrijpbaar –want tijdloos– muzikaal vertrekpunt.
  • Bezetting: symfonieorkest
  • Uitvoering: LSO o.l.v. Ed Spanjaard
  • Opname: waarschijnlijk 14 oktober 1988 (half jaar vóór overlijden van Niël), cassette 16.
  • Uitgave: Donemus